Cung môi là một đoạn cung nằm ở mặt ngoài của các răng hàm trên hoặc dưới.
Cung môi đi theo dạng chung của cung răng, có thể uốn thêm cung bù trừ hình chữ U ở vùng răng nanh hoặc răng cối nhỏ. Cung môi tiếp tục đi ngang qua kẽ răng nanh hoặc răng cối nhỏ ở cung môi ngắn hoặc vòng quanh răng cối sau cùng ở cung môi dài, và đi vào mặt trong của răng để cuối cùng có chân được chôn vào nền nhựa.
CÔNG DỤNG
Cung môi là bộ phận tạo lực:
- Di răng theo chiều trước sau, chiều ngoài trong.
- Di răng theo chiều đứng làm trồi hoặc lún răng, nhờ các lò xo hàn trên răng hoặc các vòng tròn bụng của cung môi.
- Xoay răng: cung môi tác động tạo lực di chuyển răng hoặc làm điểm tựa để di chuyển răng.
- Hướng dẫn răng di chuyển khi kết hợp với các bộ phận tạo lực khác như lò xo, ốc nới rộng, thun.
- Dùng làm vị trí gắn các bộ phận khác như lò xo, móc giữ dính, móc cho thun liên hàm.
- Ngăn cản lực môi lên các răng trước, giúp răng không bị cản trở khi di ra trước.
- Sự ma sát của cung môi trên các răng trước có tác dụng như móc lưu giữ khí cụ. Duy trì răng đúng vị trí trên cung hàm trong khí cụ duy trì.
CÁCH BẺ
Đường kính dây:
- 0,9mm-1,0mm: dây thụ động, không tạo lực di chuyển.
- 0,8mm-0,9mm: dây tác động, dùng di chuyển răng.
Thông thường có hai cách để bẻ cung môi dùng trong khí cụ tháo lắp:
- Bẻ cung đi theo mặt ngoài các răng trước, sau đó lần lượt bẻ các cung bù trừ bên phải và trái: dễ thực hiện hơn.
- Bẻ bắt đầu từ một bên và di chuyển dần về phía bên đối diện.
Cung môi bẻ theo cách 1
Cung ở mặt ngoài nhóm răng trước:
Dùng tay uốn cong dây cung theo mặt ngoài các răng cửa giữa và răng cửa bên. Cung nằm trên mặt phẳng ngang tiếp giáp giữa 1/3 giữa và 1/3 bờ cắn răng cửa. Nếu cung răng không đều dặn, cung môi chỉ chạm phần răng nhô ra nhiều nhất. Đoạn cung này tránh gấp khúc, gãy góc.
Cung bù trừ hình U:
Được đặt ở mặt ngoài của răng nanh hai bên. Bề ngang cung bù trừ khoảng 5mm và chiều cao cung là 6-8mm, nằm cao trên cổ răng nanh 2-3mm và cách niêm mạc 1,0- 1,5mm.
Cung được thực hiện bằng kềm chỉnh nha, với cách bẻ vòng quanh đường vòng lớn nhất của mỏ tròn 139 (kềm hai mấu). Mở kềm được đặt sao cho cung U bù trừ sẽ tiếp tục liền lạc với cung mặt ngoài các răng cửa.
Nếu cần, sau khi bẻ cung U có thể điều chỉnh vị trí cho phù hợp. Nếu cần làm rộng chữ U, đặt phần mặt phẳng của kềm vào trong cung U. Nếu quá rộng, dùng kềm 3 mấu để thu hẹp lại. Cung U này không đưa quá ra phía mặt ngoài răng, cách mặt ngoài khoảng 1mm là vừa phải, cũng không được chạm hoặc đè lên niêm mạc nướu.
Sau khi cung U nằm đúng ngay vị trí tiếp giáp giữa răng nanh và răng cối nhỏ thứ nhất, đánh dấu điểm bẻ dây đi trên mặt nhai nơi tiếp xúc giữa hai răng này, chú ý không gây vướng cộm khớp cắn vùng này. Bẻ dây hướng vào khẩu cái để làm chân. Nếu dây dài chạm răng đối bên, khó làm việc nên cắt ngắn.
Chân cung môi:
Được bẻ hở niêm mạc khẩu cái 0,5mm và có phần lưu nằm trong nền nhựa. Dùng kềm 3 mấu bẻ phần đuôi chân gập góc hoặc zíc zắc để lưu trong nền hàm. Bẻ cẩn thận để phần đuôi chân song song niêm mạc khẩu cái.
Lưu ý, cung môi phải thụ động không được tạo lực ở bất kỳ răng nào trên mẫu hàm. Trên lâm sàng cung môi mới được điều chỉnh thêm để tạo lực trên răng mong muốn.
