Tóm tắt
Bệnh nhân nam 8 tuổi kém phát triển xương hàm trên với biểu hiện rõ rệt là cắn chéo răng sau 1 bên, ở hệ răng hỗn hợp.
- Tiền sử y khoa: chưa phát hiện yếu tố có nguy cơ
- Tiền sử nha khoa: khám răng định kỳ.
- Tiền sử sai khớp cắn: không có tiền sử sai khớp cắn.
- Thói quen xấu: không.
- Dạng mặt: hình trứng (ovoid).
- Tỉ lệ khuôn mặt: chiều cao tầng mặt bình thường.
Khám lâm sàng
- Độ lộ răng cửa:
- Lúc nghỉ: 0 mm.
- Lúc cười: 6 mm.
- Đường cười: lộ nướu 0 mm.
- Đường thở: thở mũi.
- Môi: chạm nhau ở tư thế nghỉ
- Profile mô mềm: lồi
- Góc mũi môi: hơi tù.
- Góc mặt phẳng hàm dưới: hơi mở
Sơ đồ răng
- Độ cắn chìa (overject): 4 mm
- Độ cắn phủ: (overbite): 0 mm và có khuynh hướng cắn hở
- Khe hở răng cửa hàm trên: 3 mm
- Đường giữa: đường giữa hàm trên trùng với đường giữa mặt, đường giữa hàm dưới lệch trái 2 mm.
Phần hàm bên phải
- Răng cối đối đầu răng hỗn hợp
- Răng nanh: hạng I
- Curve Spee: phẳng
- Cắn chéo: không
- Sâu răng: không
Phần hàm bên trái
- Răng cối: hạng II, răng hỗn hợp.
- Răng nanh: đối đỉnh
- Curve Spee: phẳng
- Cắn chéo: có, răng sau
- Sâu răng: không
Cung răng hàm trên
- Cân xứng, cung răng dạng xích (catenary), không chen chúc.
- Không có răng sâu
Cung răng hàm dưới
- Cung răng dạng hình trứng.
- Các răng cửa hàm dưới đang mọc và hơi xoay nhẹ
- Không có răng sâu
Khám chức năng
- Độ há miệng: Tối đa 40 mm
- Tương quan tâm (centric ralation – CR) và khớp cắn trung tâm (centric occlusion) trùng nhau.
- Biên độ vận động hàm tối đa: sang phải (6 mm), sang trái (7 mm), ra trước (5 mm).
- Sờ nắn khớp thái dương hàm chưa phát hiện bât thường.
- Sờ cơ cắn 2 bên không đau
- Thói quen xấu: không
- Phát âm: bình thường
- Giai đoạn hệ răng hỗn hợp với 32 răng hiện diện trên phim.
- Chiều dài chân răng và mô nha chu bình thường.
- Lồi cầu bình thường (Hình 1.9)
Chẩn đoán
Bệnh nhân ở giai đoạn răng hỗn hợp, nền xương hạng I và khớp cắn hạng I (Hình 1.10, bảng 1.1)
Mục tiêu điều trị
Chỉnh các răng cắn chéo.
R6 hàm trên sẽ được thử khâu để làm Quad-helix, rồi chỉnh xoay các răng cối và nới rộng khẩu cái. Hàm dưới được gắn cung lưỡi để giữ khoảng Leeway và để nhằm mục đích duy trì phương pháp điều trị không nhổ răng về sau.
Sau khi đã giải quyết răng cắn chéo thì bệnh nhân sẽ được hẹn theo dõi và đánh giá định kỳ để xem xét có cần điều trị tiếp trong tương lai hay không. Bệnh nhân có nền xương và khớp cắn đều hạng I nên có thể dự đoán các điều trị chỉnh nha về sau có thể chỉ cần xếp răng cho thẳng là được.
Các phương án điều trị
Có 2 phương án điều trị được đưa ra với bệnh nhân tại thời điểm hiện tại:
- Không điều trị
- Chỉnh cắn chéo các răng sau bằng cách nới rộng khẩu cái, sẽ điều trị chỉnh nha toàn diện sau này nếu cần thiết.
Phụ huynh và bệnh nhân đều đồng ý với phương án 2. Dựa theo sự phát triển răng của bệnh nhân thì có thể sử dụng khí cụ Quad-Helix để nới rộng khẩu cái và chỉnh răng cắn chéo, ngoài ra cũng có thể dùng răng RPE (rapid palatal expander). Quad Helix cho phép chỉnh xoay các răng cối lớn hàm trên (H1.11, H1.12).
Khuynh hướng phát triển mặt dài (hyperdivergent) cũng cần được cân nhắc, có thể phải chỉnh nha bằng các khí cụ khác nữa nếu bệnh nhân có cắn hở trong tương lai.
Sau một tuần đặt thun tách kẽ.
Quad-helix được kích hoạt mũi tên (mũi tên hình trên) 8 mm (1 nửa kích thước chiều N – T của mũ răng cối) và gắn bằng glass ionomer. Hàm dưới được gắn cung lưỡi trong cùng lần hẹn đó. (H1.14).
Bệnh nhân được theo dõi định kỳ liên tục trong 2 tháng sau lần kích hoạt đầu tiên và sau đó được tái kích hoạt bằng kềm 3 mấu. Khẩu cái đã có hình dạng trứng mở rộng hơn và các răng sau hàm trên đã xoay lại đúng vị trí.
Bấm lệnh kích hoạt ở giữa 2 helix phía trước sẽ giúp nới rộng phía sau và làm xoay các răng cối lớn hàm trên nên phải bấm kèm thêm lệnh kích hoạt 2 bên để chống lại sử xoay theo chiều G – X này. Hai tháng sau khi gắn và kích hoạt Quad-helix, cung lưỡi hàm dưới bị gãy (H1.16) và quyết định không gắn lại.
Cắn chéo được điều chỉnh lại bằng cách nới rộng cung răng và các múi ngoài R hàm trên hơi nhô ra mặt ngoài, để bù trừ lại sự tái phát (H1. 17 – 1.19).
Trong suốt quá trình nới rộng, bệnh nhân không thấy có cắn hở nên không cần điều trị.
Sáu tháng sau khi gắn và kích hoạt Quad-helix, răng cắn chéo đã được điều chỉnh và tháo Quad-helix (H1.20 – 1.24). Phim panoramic được chụp để kiểm tra trước khi tháo.
Nới rộng hơi lố để cho phép bù trừ tái phát trong quá trình hoạt động chức năng. Khoảng cách theo chiều ngang tính từ đỉnh múi gần trong từ R6 này đến R6 bên kia tăng từ 35 mm lên 43 mm sau nới rộng.
Ba tháng sau khi tháo khí cụ, bệnh nhân đạt được khớp cắn hệ răng hỗn hợp ổn định với tương quan răng cối theo chiều ngang tốt.
Nguồn: Atlas of Orthodontics – Marjan Askari, Standley A. Alexander.
—————
Nhà Cung Cấp Vật Liệu Chỉnh Nha, Dụng Cụ Chỉnh Nha & Trụ Implant Hàn Quốc chính hãng.
Website: https://viethungdent.vn
Hotline: 0901 447 969
Trụ sở: Số 3D Trần Phú, Phường 4, Quận 5, TP.HCM.
Chi nhánh: A10 KDC Barya City, P. Long Toàn, TP. Bà Rịa.
Google Reviews: