NEO CHẶN MINIVIS – NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG VÀ NHỮNG LƯU Ý
Neo chặn đóng vai trò rất quan trọng trong cơ học chỉnh nha, một nguồn neo chặn đáng tin cậy cho sự di chuyển răng hiệu quả đã được tìm kiếm nhiều năm qua. Mặc dù headgear vẫn là phương pháp neo chặn đáng tin cậy và hiệu quả nhất, khí cụ này phụ thuộc vào sự hợp tác của bệnh nhân nên nếu thiếu sự hợp tác này điều trị sẽ khó thành công. Khí cụ neo chặn tạm thời (Temporary Anchorage Device), hay còn gọi là minivis gần đây đã được đưa tới lĩnh vực chỉnh nha, dường như là một phương pháp neo chặn trong miệng đáng tin cậy, do đó chúng dần trở thành công cụ điều trị phổ biến trong nhiều phòng khám trên khắp thế giới.
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng TAD tạo ra đủ sự neo chặn để kháng lại lực chỉnh nha. Tuy nhiên, sự ổn định và hiệu quả lâm sàng của chúng vẫn còn là chủ đề của các nghiên cứu bổ sung sau này. Phân này sẽ đề cập tới các nguyên tắc sử dụng và những lưu ý về mặt cơ sinh học của minivis.
Cơ sở cho việc sử dụng minivis
- TAD cung cấp neo chặn tuyệt đối như một răng dính khớp (ankylosed tooth), do đó có thể tránh được những di chuyển răng không mong muốn khi tác dụng lực.
- Không yêu cầu sự hợp tác của bệnh nhân.
- Do có kích thước nhỏ, có thể dễ dàng được đặt vào bất cứ đâu trong miệng nếu có đủ xương nâng đỡ. Thủ thuật này chỉ là một tiểu phẫu đơn giản, có thể thực hiện ngay tại phòng khám.
- Dễ tháo bỏ khi không cần neo chặn nữa
- Thực tế là minivis có thể được đặt ở bất cứ đâu trong miệng nên có thể kết hợp được nhiều cơ học điều trị. Ví dụ, kéo lùi khối răng ra sau trong những trường hợp neo chặn tối đa, vốn là thách thức lớn với những neo chặn thông thường nhưng lại có thế thực hiện một cách dễ dàng với cơ học neo chặn bằng minivis.
- Không như implant nha khoa, TAD có thể đặt các lực chỉnh nha ngay sau khi cấy, giúp tiết kiệm thời gian tại phòng khám.
- Neo chặn bằng minivis giúp điều trị một số sai lệch khó như cắn hở, cắn sâu, bất đối xứng, dựng thẳng răng hàm lớn, cắn cắt kéo, cho phép bác sỹ tập trung trực tiếp vào vấn đề chính mà không mất thời gian vào việc sắp thẳng và làm phẳng các răng.
Ví dụ, trong trường hợp góc hàm lớn mà răng hàm lớn nghiêng gần do mất răng hàm nhỏ, cần dựng thẳng răng hàm lớn bằng cách đánh lún – một thủ thuật tương đối phức tạp, yêu cầu neo chặn lớn và dây cung kích thước lớn ở khối răng trước.
Sự vững ổn của minivis
Một trong những yêu cầu quan trọng nhất của việc sử dụng minivis là sự ổn định trong quá trình điều trị. Thành công trong điều trị với TAD tăng lên nhanh chóng nhờ có công nghệ ưu việt; vật liệu, thiết kế và các kĩ thuật cây vít đều được cải tiên. Trong các yếu tố ảnh hưởng đến sự vững ổn của vít, độ dày và thể tích của xương vỏ là quan trọng nhất.
Thêm vào đó, cần cân nhắc các yếu tố như độ dày và chiều dài của vít, độ lớn của lực tác dụng, viêm nhiễm của mô quanh vít và góc mặt phẳng hàm dưới khi sử dụng vít. Khoảng thời gian sau đặt vít được cho là không liên quan đến sự vững ổn của vít; tuy vậy một số nghiên cứu cho rằng việc tác dụng lực cũng có thể ảnh hưởng đến yếu tố này. Sự tích hợp đầy đủ giữa xương vỏ và TAD là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đên sự vững ổn của vít.
Cân nhắc về cơ sinh học
Các nguyên tắc cơ sinh học áp dụng với neo chặn bằng minivis (microimplant) cũng tương tự như các cơ học thông dụng. Như đã được đề cập trước đó, TAD có thể được đặt ở bất cứ vị trí nào trong miệng mà không bị hạn chế bởi các cấu trúc giải phầu hay nha chu, nó đơn giản hóa các cơ chế đặc hiệu cho phép các bác sỹ chỉnh nha thực hiện điều trị hiệu quả trong thời gian ngắn hơn so với những kĩ thuật thông thường.
Trong cơ học neo chặn bằng mini vít, tương quan giữa đường tác động lực và tâm cản quyết định loại di chuyển răng. Lực đi qua tâm cản sẽ làm di chuyển tịnh tiến, lực không đi qua tâm cản gây chuyển động xoay hoặc nghiêng. Do vậy, vị trí của minivis có thể được xác định theo cơ học mong muốn.
Hạn chế của minivis
Ứng dụng minivis gồm có phần phẫu thuật và phần chỉnh nha. Mặc dù việc đặt vis chỉ cần đến một tiểu phẫu nhỏ, vị trí đặt vít lại bị giới hạn bởi các cấu trúc giải phẫu quan trọng như xoang, bó mạch thần kinh khẩu cái, lỗ cằm, thần kinh hàm dưới và lưỡi; sự đa dạng về giải phẫu và khoảng cách giữa các chân răng. Mào xương ổ răng không phải là một vị trí tốt để đặt vít; các chân răng có dạng hình nón nên khoảng cách giữa chúng tăng dần khi tiến gần về phía chóp. Do vậy vùng lợi dính, lui về phía chóp răng là vùng đặt vít phù hợp và đem lại sự thoải mái cho bệnh nhân.
Cơ sinh học của mini vít cũng bị hạn chế bởi giải phẫu. Do TAD được đặt giữa các chân răng, vùng này gần với tâm cản của các răng hoặc cung răng, hướng của lực thường là đánh lún hơn là làm trôi. Tác động này thuận lợi cho nhiều trường hợp nhưng cần được theo dõi trong suốt quá trình điều trị do nó có thể gây mất đối xứng, biến dạng cụng răng hoặc thay đổi độ nghiêng mặt phẳng cắn, chống chỉ định với những trường hợp cần làm trồi răng.
Nó cũng có thể điều chỉnh theo chiều ngang để có mặt phẳng cắn mong đợi trong khi sai lệch này rất khó điều trị với những phương pháp thông thường. Vị trí đặt minivis cũng có thê hạn chê di chuyên răng như trong đi xa răng hàm lớn. Nêu chân răng hàm nhỏ thứ hai tiếp xúc với TAD, lân sau nên đặt lại vít gắn ở gần với chân răng hàm lớn hơn.
