Ca lâm sàng 4: Sai khớp cắn hạng II tiểu loại 1

Bệnh nhân nam 12 tuổi được gửi tới bởi nha sỹ tổng quát của cậu bé do lo lắng về khe thưa giữa các răng. Không có tiền sử y khoa liên quan.

Tóm tắt tình trạng sai khớp cắn

Bệnh nhân nam 12 tuổi có tương quan răng cửa hạng II tiểu loại 1 trên kiểu xương hạng II trung bình với kích thước dọc trung bình, phức tạp bởi độ cắn chìa tăng (11 mm) và độ cắn trùm với hai cung răng khá đều.

Tóm tắt những đặc điểm sai khớp cắn của trường hợp này

• Tương quan răng cửa: Hạnh II tiểu loại 1
• Độ cắn chìa tăng (11 mm)
• Độ cắn trùm tăng và hoàn thiện
• Tương quan răng hàm: Hạng II hai bên
• Tương quan răng nanh: Hạng II hai bên
• Đường giữa lệch 2 mm (1/3 núm răng) (đường giữa hàm trên trùng với đường giữa mặt, đường giữa hàm dưới lệch 2 mm sang phải).
• Hàm dưới
  • Chen chúc: nhẹ
  • Độ nghiêng ngoài – trong răng cửa: Trung bình
  • Đường cong Spee: Tăng
• Hàm trên
  • Chen chúc: nhẹ
  • Độ nghiêng ngoài – trong răng cả: Ngả ra trước

Phân tích phim sọ nghiêng có phù hợp với những đặc điểm lâm sàng không?

Có. Phân tích phim sọ nghiêng gợi ý sai lệch xương loại II (ANB = 8 độ, chỉ số Wits = 7 mm) với lùi hàm dưới (SNA = 81 độ nhưng SNB = 73 độ); tuy nhiên, tương quan xương theo chiều đứng trong phạm vi bình thường (góc mặt phẳng hàm trên hàm dưới [MMPA] = 28 độ).

Kế hoạch điều trị

• Khí cụ Twin Block sửa đổi để giảm độ cắn chìa
• Khí cụ edgewise điều chỉnh hàm trên và hàm dưới để sắp thẳng và phối hợp hai cung hàm.
• Duy trì lâu dài

Hình 4.2 chỉ ra khớp cắn sau 7 tháng của liệu pháp Twin Block. Đặc trung của diện màu này là gì?

Độ cắn chìa giảm nhưng có cắn hở hai bên. Việc giảm độ cắn chìa thường nhanh hơn sửa chữa tương quan theo chiều đứng. Do đó, thường thấy xuất hiện cắn hở hai bên. Sẽ cần thêm thời gian để đóng cắn hở; tuy nhiên vẫn cần duy trì giảm độ cắn chìa. Mang khí cụ ban đêm, mài mặt nhăn của khối trên Twin Block hoặc sử dụng khí cụ tháo lắp đơn giản với mặt phẳng phía trước nghiêng cho phép sự trồi theo chiều đứng của bộ răng phía sau hàm dưới trong khi duy trì giảm độ cắn chìa, đều có thể được sử dụng.

Thời điểm tốt nhất để sử dụng khí cụ chức năng là khi nào?

Khí cụ chức năng được sử dụng điển hình trong giai đoạn cuối bộ răng hỗn hợp ở bệnh nhân đang tăng trưởng. Nghiên cứu tập trung vào khả năng chỉnh sửa tăng trưởng hàm dưới của khí cụ chức năng với trẻ em trước dậy thì và nhìn chung, dường như khí cụ chức năng này hiệu quả nhất khi được sử dụng ở giai đoạn này. Do đó, khí cụ cố định có thể sử dụng sau pha khí cụ chức năng để tinh chỉnh khớp cắn trong một pha.

Tuổi theo năm tương ứng với tăng trưởng trước dậy thì tối đa khá đa dạng, nhưng nói chung điều trị được bắt đầu lúc 10 – 12 tuổi ở nữ và 11 – 14 tuổi ở nam. Khoảng thời gian này có xu hướng trùng với sự phát triển giai đoạn cuối bộ răng hỗn hợp hay giai đoạn đầu bộ răng vĩnh viễn, cho phép duy trì tối đa khí cụ tựa lên răng.

Có phải tăng độ cắn chìa có nguy cơ chấn thương lớn hơn không?

• Cắn chìa quá 3 mm có nguy cơ tăng gần gấp đôi chấn thương răng cửa
• Ở những đứa trẻ có độ cắn chìa hơn 9 mm, lên tới 45% bị tổn thương răng do chấn thương (Todd và Dodd, 1985).
• Nguy cơ chấn thương đặc trưng theo giới với cắn chìa quá mức có thể liên quan tới chấn thương do sai khớp cắn ở nữ giới.

Điều trị chỉnh nha có làm giảm tỷ lệ sai khớp cắn không?

Một nghiên cứu lâm sàng lớn đã thất bại khi xác nhận sự liên quan giữa điều trị chỉnh nha dự phòng ở trẻ 9 -10 tuổi có độ cắn chìa 7 mm hoặc hơn và phòng khám chấn thương (Koroluk và cs, 2003). Phát hiện này có thể liên quan tới sự thật rằng tổn thương do chấn thương thường phát sinh ở bộ răng hỗn hợp, trước khi điều trị bắt đầu. Thực vậy, 29% đã bị ảnh hưởng bởi chấn thương rước khi tham gia vào nghiên cứu này. Do đó, từ quan điểm của y tế công cộng, điều trị khởi đầu với tất cả trẻ em có độ cắn chìa quá mức ở giai đoạn sớm để phòng tránh chấn thương là không phù hợp.

Yếu tố mô mềm góp phần tăng độ cắn chìa trong trường hợp này là gì?

“Tư thế môi kẹt”, với môi dưới nằm trong các răng cửa hàm trên, dẫn tới chìa quá mức các răng cửa hàm dưới. Tư thế môi kẹt có thể phát sinh do lùi hàm dưới, do đó làm tăng độ chìa các răng cửa hàm trên cùng với tác động thêm vào độ cắn chìa. Tư thế môi kẹt được loại bỏ sau điều trị. Môi khép không kín cũng có thể phát sinh do trương lực cơ giảm, dẫn tới chìa các răng cửa. Thay đổi độ nghiêng ngoài trong không cân xứng cũng có thể xảy ra do vị trí nghỉ của môi.